Η Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού έχει πρωταρχικό στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημασία της φυσιολογικής λειτουργίας των νεφρών στην υγεία του ανθρώπινου οργανισμού. Από το 2006 έως και σήμερα, η δεύτερη Πέμπτη του Μαρτίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού.
Τι είναι τα νεφρά
Τα νεφρά αποτελούν ζωτικής σημασίας όργανα του ανθρώπινου σώματος. Είναι το φυσικό φίλτρο του οργανισμού, το οποίο φιλτράρει και αποβάλλει κάθε ανεπιθύμητη ουσία από το αίμα και δημιουργεί ένα καλό περιβάλλον για τη σωστή λειτουργία όλων των συστημάτων του οργανισμού. Κάθε ημέρα περνούν και καθαρίζονται από τα νεφρά περίπου 200 λίτρα αίματος.
Αποτελούν το βασικότερο και πολυπλοκότερο όργανο του ουροποιητικού συστήματος και βρίσκονται αριστερά και δεξιά της σπονδυλικής στήλης. Κάθε νεφρός διαθέτει περίπου ένα εκατομμύριο μικροσκοπικές μονάδες φιλτραρίσματος αίματος, που ονομάζονται νεφρώνες. Η φυσιολογική λειτουργία των νεφρών πρωταρχικό στόχο έχει τη διατήρηση της ομοιόστασης του οργανισμού. Βασικό ρόλο παίζει η παραγωγή ούρων με την οποία επιτυγχάνεται η διατήρηση της ισορροπίας των υγρών και των ηλεκτρολυτών στο σώμα μας, η αποβολή των προϊόντων του μεταβολισμού, των τοξινών, καθώς και η αποβολή των επιπλέον υγρών από τον οργανισμό. Τα νεφρά είναι υπεύθυνα για την παραγωγή σημαντικών ορμονών, οι οποίες είναι η ενεργός βιταμίνη D3 (υπεύθυνη για τη διατήρηση υγειών οστών και τη ρύθμιση του ασβεστίου), η ερυθροποιητίνη (υπεύθυνη για την παραγωγή αίματος) και η ρενίνη (υπεύθυνη για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης).
Χρόνια Νεφρική Νόσος – Τι είναι
Χρόνια Νεφρική Νόσος ορίζεται η προοδευτική ελάττωση της νεφρικής λειτουργίας μέσα σε ένα διάστημα μηνών ή ετών. Υπολογίζεται ότι περίπου ένας στους δέκα ασθενείς έχουν κάποιου βαθμού χρόνιας νεφρικής νόσου. Το σημαντικότερο όμως είναι πως το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που πάσχουν από χρόνια νεφρική νόσο δεν έχουν κανένα απολύτως σύμπτωμα μέχρι και την απώλεια σημαντικού βαθμού της νεφρικής λειτουργίας. Μπορεί να έχει χαθεί έως και 60% της νεφρικής λειτουργίας πριν την εμφάνιση οποιονδήποτε συμπτωμάτων όπως πολυουρία, νυκτουρία, οιδήματα, κόπωση κ.α. Η υψηλή αρτηριακή πίεση και ο σακχαρώδης διαβήτης είναι τα δύο κύρια αίτια Xρόνιας Nεφρικής Nόσου παγκοσμίως.
Τρόποι πρόληψης - αντιμετώπισης
Το κλειδί για την αντιμετώπιση της Xρόνιας Nεφρικής Nόσου είναι η πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση. Βασικός στόχος είναι η μείωση των προδιαθεσικών παραγόντων που οδηγούν στη σταδιακή μείωση της νεφρικής λειτουργίας. Αυτό επιτυγχάνεται με:
- Καλή ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης
- Παρακολούθηση και ρύθμισης των επιπέδων σακχάρου αίματος
- Αποφυγή άσκοπης κατανάλωσης αναλγητικών φαρμάκων, κυρίως μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών
- Διατήρηση σωστών διατροφικών κανόνων και μείωση της πρόσληψης αλατιού
- Καλή ενυδάτωση του οργανισμού
- Έλεγχος σωματικού βάρους
- Συστηματική σωματική δραστηριότητα
- Διακοπή του καπνίσματος
Έγκαιρη επίσκεψη σε νεφρολόγο και τακτική παρακολούθηση της νεφρικής λειτουργίας συνιστάται κυρίως στις ομάδες υψηλού κινδύνου όπως τα άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, αρτηριακή υπέρταση, παχύσαρκοι καθώς και στα άτομα με οικογενειακό ιστορικό νεφροπάθειας, συχνές ουρολοιμώξεις και ιστορικό νεφρολιθίασης. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στη χορήγηση σκιαγραφικών φαρμάκων για εξετάσεις όπως αξονική τομογραφία ή στεφανιογραφία, ειδικά στις ομάδες υψηλού κίνδυνου γιατί μπορεί να έχουν νεφροτοξική δράση.
Ο έλεγχος των νεφρών γίνεται με απλές εξετάσεις αίματος (έλεγχος ουρίας -κρεατινίνης), γενική ούρων και απεικονιστικές εξετάσεις όπως υπερηχογράφημα νεφρών.
Η πρώιμη διάγνωση και σωστή παρακολούθηση από τον νεφρολόγο μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της εξέλιξης και εγκατάστασης της νεφρικής νόσου.
