Τα πρωτοπαθή κακοήθη νεοπλάσματα του θυρεοειδούς είναι η πιο κοινή κακοήθεια του ενδοκρινούς συστήματος. Όμως θεωρούμενα σε σχέση με το σύνολο των κακοηθειών που συναντούμε στο γενικό πληθυσμό είναι ένα πολύ μικρό ποσοστό. Χωρίζονται σε πολλές κατηγορίες, ανάλογα με τον ιστολογικό τύπο, τη βιολογική συμπεριφορά και άλλα κριτήρια.
Οι κυριότερες κατηγορίες που προέρχονται από κύτταρα των θυλακίων του θυρεοειδούς όπου λαμβάνει χώρα υπό φυσιολογικές συνθήκες η σύνθεση της θυροξίνης και της τριιωδοθυρονίνης, δηλαδή των κύριων ορμονών που εκκρίνει ο αδένας, είναι τα θηλώδη καρκινώματα, τα θυλακιώδη καρκινώματα, καρκινώματα από κύτταρα Hurthle η οξύφιλα κύτταρα, που με τη σειρά τους υποδιαιρούνται βάσει παθολογοανατομικών κριτηρίων σε υποτύπους. Ένας σπάνιος αλλά πολύ επιθετικός τύπος καρκινωμάτων του θυρεοειδούς τα αμετάπλαστα καρκινώματα. Εμφανίζονται συνήθως σε ηλικιωμένους και συχνά προϋπάρχει θηλώδες ή θυλακιώδες καρκίνωμα του θυρεοειδούς.
Από το λεμφικό ιστό του θυρεοειδούς προέρχονται λεμφώματα του θυρεοειδούς, ενώ από κύτταρα που βρίσκονται ανάμεσα στα θυλάκια και εκκρίνουν καλσιτονίνη προέρχονται τα μυελοειδή καρκινώματα.Η αιτιολογία της καρκινογενέσεως δεν είναι ακριβώς γνωστή σε θεμελιώδες επίπεδο, αλλά γνωρίζουμε ότι παράγοντες του περιβάλλοντος, με κυριότερο την ακτινοβολία που προέρχεται στις μέρες μας από πυρηνικά ατυχήματα αλλά και από άλλες πηγές που είναι δύσκολο να πιστοποιηθούν, ακολουθούμενη από καρκινογόνους παράγοντες χημικής φύσης, την ιωδοπενία κ.λπ., συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του θυρεοειδούς.
Γενετικά νοσήματα όπως λ.χ. σύνδρομο πολλαπλών ενδοκρινών νεοπλασιών συνδέονται αιτιολογικά με την ανάπτυξη μυελοειδών καρκινωμάτων, ενώ άλλα γενετικά σύνδρομα συνδέονται με την ανάπτυξη καρκινωμάτων προερχόμενων από τα θυλάκια του θυρεοειδούς. Μεγάλη συζήτηση γίνεται για το αν και κατά πόσο έχει αυξηθεί πράγματι η εμφάνιση νέων περιπτώσεων κακοηθειών του θυρεοειδούς ή η αύξηση που παρατηρούμε είναι αποτέλεσμα καλύτερων διαγνωστικών μεθόδων.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση χρειάζεται αυξημένη εγρήγορση, ιδιαίτερα σε ασθενείς με προϋπάρχοοντες όζους στο θυρεοειδή, κληρονομικό ιστορικό, σε εκείνους που βρίσκουμε όζους για πρώτη φορά και σε όσους είναι γνωστή έκθεση σε καρκινογόνους παράγοντες καθώς στα αρχικά στάδια οι κακοήθειες του θυρεοειδούς δεν προκαλούν συμπτώματα.
Συμπτώματα όπως βραχνάδα στη φωνή, εμφάνιση διόγκωσης στον τράχηλο είτε στη μέση γραμμή είτε στα πλάγια που μπορεί να είναι τοπικές μεταστάσεις στους λεμφαδένες, πόνος, δυσκολία στην αναπνοή και την κατάποση κλπ σηματοδοτούν την ανάγκη άμεσης προσφυγής στον γιατρό.
Προηγμένες μέθοδοι υπερηχοτομογραφίας, διά λεπτής βελόνης βιοψίας και κυτταρολογικής ανάλυσης οδηγούν σε ασφαλή προεγχειρητική διάγνωση στην συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων.
Αν χρειαστεί, χρησιμοποιούνται και άλλες απεικονιστικές μέθοδοι, όπως αξονική τομογραφία και μαγνητική τομογραφία. Η αρχική θεραπεία είναι ολική θυρεοειδεκτομή από εξειδικευμένους χειρουργούς και αν υπάρχουν, αφαίρεση των τοπικών μεταστάσεων.
Μετεγχειρητικά είναι απαραίτητη η παρακολούθηση κατά τακτά χρονικά διαστήματα και είναι πιθανό να χρειαστεί η χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου σε ορισμένες περιπτώσεις. Στη μεγάλη πλειονότητα τα καλά διαφοροποιημένα θηλώδη καρκινώματα έχουν εξαιρετική πρόγνωση αν είναι τοπικού χαρακτήρα η οποία χειροτερεύει αν έχουν επεκταθεί κατά το χρόνο της διάγνωσης. Λόγω αιματογενούς διασποράς τα θυλακιώδη καρκινώματα έχουν λιγότερο καλή πρόγνωση. Την χειρότερη έχουν αδιαφοροποίητα αναπλαστικά καρκινώματα του θυρεοειδούς.
Όσον αφορά τα μυελοειδή καρκινώματα συνιστάται παρακολούθηση των μελών οικογενειών με γνωστά κληρονομούμενα σύνδρομα και πρώϊμη χειρουργική επέμβαση αν ανιχνευθεί αύξηση της καλσιτονίνης συνοδευόμενη από απεικονιστικά ευρήματα και ασφαλώς μετεγχειρητική παρακολούθηση.
Ο Σεπτέμβριος είναι αφιερωμένος στην ανάπτυξη εγρήγορσης για τις κακοήθειες του θυρεοειδούς. Αν νομίζετε ότι χρειάζεται να συζητήσουμε κάτι μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με το Τμήμα Ενδοκρινολογίας της Κλινικής μας. Ένα τηλεφώνημα δεν κοστίζει τίποτε.
